Promotie Elze Timmers
Afgelopen 2 november verdedigde promovendus Elze Timmers haar proefschrift getiteld “Non-motor symptoms in dystonia” in het academiegebouw van de Rijksuniversiteit Groningen. Haar promotieonderzoek vond plaats bij het Expertisecentrum Zeldzame Bewegingsstoornissen op de afdeling Neurologie van het Universitair Medisch Centrum Groningen. Elze heeft de afgelopen jaren haar onderzoek verricht onder de supervisie van Marina de Koning-Tijssen, Tom de Koning en Klary Niezen-Koning.
Dystonie is een bewegingsstoornis waarbij patiënten last hebben van onwillekeurige repeterende bewegingen en/of abnormale houdingen. Naast de problemen met bewegen hebben patiënten ook niet-motorische symptomen, zoals psychische klachten, slaapproblemen en vermoeidheid. Deze niet-motorische symptomen blijven vaak onderbelicht, maar hebben wel een grote invloed op de kwaliteit van leven.
In haar proefschrift heeft Elze de niet-motorische symptomen in kaart gebracht bij drie vormen van dystonie: dopa-responsieve dystonie (DRD), myoclonus-dystonie (M-D) en cervicale dystonie. In al deze vormen van dystonie kwamen niet-motorische symptomen vaker voor dan bij mensen zonder dystonie (57-74% vs. 29%). Daarnaast was zichtbaar dat bepaalde psychiatrische symptomen vaker aanwezig waren bij specifieke vormen van dystonie. M-D-patiënten toonden namelijk relatief vaker klachten passend bij een dwangstoornis, terwijl DRD-patiënten vaak klachten van een angststoornis toonden. Een andere belangrijke bevinding is dat de niet-motorische symptomen veel invloed hadden op de kwaliteit van leven van de patiënten, zelfs meer dan de bewegingsstoornis zelf. Deze resultaten laten de noodzaak van een adequate en gepersonaliseerde behandeling van de niet-motorische symptomen zien.
In het tweede deel van haar proefschrift richtte Elze zich op de rol van de boodschapperstof serotonine in de symptomen van dystonie. Op verschillende niveaus, zowel in het bloed als in de hersenen, vond ze kleine veranderingen in de stofwisseling van serotonine, en bovendien bleek er soms een verband te zijn met de niet-motorische symptomen. Dit toont aan dat serotonine mogelijk een rol speelt bij de niet-motorische symptomen. Verder onderzoek zal uiteindelijk kunnen leiden tot betere behandel mogelijkheden voor de patiënten.
Het behalen van haar doctoraat werd nadien natuurlijk met familie, vrienden en collega’s gevierd.